ریشه، واژه، کلمه، لغت، حس، اسم ، ایور

واژه ایرانی هس که عرب آنرا حس مینویسد دارای دو ریشه ودو معنا است:

1- واژه هس از ریشهپیشاهندواروپایی ayǝs-به معنای جستجو seek به دست آمده که با واژه آذری ایستک (آرزو شده) و واژهاوستایی اش i و واژه سنسکریت iSa इष و واژه روسی искать و واژه انگلیسی ask(پرسیدن) همریشه است. ممکن است که اش ریشه واژه عشق باشدزیرا در هندی کهن ī̆ṣma- نام دیگر خدای عشق Kāmadeva=god of love (کام دیو) بوده است. از همین ریشه لغت عربیحس به دست آمده مانند: یَا بَنِیَّ اذْهَبُوا فَتَحَسَّسُوا مِنْ یُوسُفَ وَأَخِیهِ قرآن مجید» اى پسرانمبروید و از یوسف و برادرش جستجو (پرسش)کنید.

2- واژه هس از ریشه عیلامی-دراویدی *hi-i(هی-ای=علم+پسوند اش=دادن) به معنای شناخت به دستآمده که با واژگان ایرانی ایور (ای=علم+ور=بزرگ) به معنای یقین و اسم (اس+ام=شیم در پهلویک) به معنای شناسه دار همریشه است. از همین ریشه لغت *hassaدر عربی و لغت *assدر اوگاریت (سوریه کهن) به معنای حس کردن to feel به دست آمده است. ای *ey- یک واژه کهن از زبان دراویدیبه معنای دانستن فهمیدنto know how to, understand  است. عرب از ریشه فرضی حس+س واژگان جعلی احساسمحسوس احساسات حساس حساسیت را به دست آورده است.

حسگر=هسگر- sensor

محسوس=هسرس (مانند فهمرس=مفهوم و چمرس=معقول)

حساس=هسمند-هسناک-تیزهس (مانند هوشمند-بیمناک-تیزهوش)- sensitive

احساس=هسیاد (مانند بنیاد از پسوند آد-هاد که مانند باب افعال حالت گذرایی/متعدی به واژهمیدهد)

احساسات=هسیادها

حساسیت=هسندگی (مانند گزندگی)-sensitivity

 حواس=هسگان (گان=گروه مانند صدگان)

*پیور:

ON THE GENETIC AFFILIATION OF THE ELAMITE LANGUAGE by GeorgeStarostin

ریشه واژه کلمه لغت ، وجدان

ریشه واژه کلمه لغت ، شوکت

ریشه واژه کلمه لغت ، ژولش ، کارژول ، ژول ، شولاندن ، ژولاندن ، افژول